Dziś Cyber Monday, a może by tak kupić dziecku telefon?

Autor: Sylwia Tomczyk – pedagog, nauczyciel wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej.

 „Telefony, telefony… telefony w mojej głowie… bez przerwy trrrr…”.

Dawno temu śpiewał Grzegorz Ciechowski , a dziś tekst ten zdawałby się być ponadczasowy. Bo czy ktoś wyobraża sobie jeszcze codzienne życie bez telefonu? Ustalmy, że raczej trudno byłoby nam funkcjonować bez tego cudu techniki. Mają go i dorośli, mają go i dzieci , a jest w czym wybierać: duże, małe, kolorowe, funkcjonale. Aż w głowie się kręci, kiedy trzeba wybrać jakiś model.

Reklamy w przystępny sposób eksponują cechy smartfona i stają się jednocześnie ucztą dla oka. W telefonie tak naprawdę można zmieścić wszystko – codzienne życie, pracę, szkołę. Tak jak kielnia w ręku murarza, tak telefon staje się narzędziem w naszych rękach. Dzięki niemu możemy polepszyć swoje życie lub skrzywdzić siebie i innych. Wszystko zależy od naszych umiejętności, wiedzy i samokontroli, gdyż smartfon uzależnia, tak samo jak alkohol czy inne używki. No, ale czy można bez niego żyć? Oczywiście, że można, ale czy trzeba?

Telefon i najmłodsi

Oczywiście nasze pociechy lubią smartfony. Często już niemowlęta, zanim posiądą umiejętność chodzenia, świetnie operują telefonem, którego obraz mruga do nich zachęcająco i zaprasza do wspólnej zabawy. Sprawnie przesuwają małym paluszkiem po ekranie. Ale czy mają z tego jakieś korzyści? Otóż, nie mają żadnych, bo czego niemowlak może nauczyć się ze smartfona? Z doświadczenia mamy jak i nauczyciela wiem, że układanie klocków i puzzli, czytanie książeczek lub wyjścia na spacery, potrafią zdziałać więcej dobrego. Maluch poznaje świat i otoczenie, kiedy dotyka kamyczka, listka czy trawy, a nie ekranu smartfona.

Dzieci w wieku przedszkolnym są szczególną grupą odbiorców wszelkiego rodzaju tabletów, smartfonów, laptopów i innych tego typu urządzeń. Wynika to z procesów rozwojowych zachodzących we wczesnym dzieciństwie. Wówczas bowiem najbardziej intensywnie dojrzewa mózg ludzki, kształtują się wtedy główne wzorce zachowań.^[1]1. ARTYKUŁY NAUKOWE ASO.A.10(2)/2017.7-17, Lidia Pawelec, Dziecko w wieku przedszkolnym jako użytkownik urządzeń mobilnych (telefon, tablet, smartfon). Myślę co prawda, że to jeszcze nie jest pora na podarowanie dziecku smartfona, ale pozwalając na korzystanie z naszego, fajnie jest wyznaczyć granice pociechom. Np. czas korzystania, pokazując pozytywne możliwości tego narzędzia, aby nie stało się ono w rękach dziecka bombą z opóźnionym zapłonem. Ale było miłą rozrywką i świetnym narzędziem do nauki.

Ja, jako współczesny rodzić, bardzo lubię zdobywać wiedzę o wirtualnym świecie, aby móc uchronić swoje dziecko przed negatywnym wpływem niektórych gier czy innych zagrożeń płynących z ekranu smartfona. Jednak nie zapominam też o starych, dobrych planszówkach, w których uczestniczyć może cała rodzina, a od których w dobie technologii cyfrowej powoli się odchodzi, nad czym bardzo ubolewam. Mój czterolatek o niezwykle bujnej wyobraźni, preferuje inne rozrywki przeznaczone dla tej kategorii wiekowej, ale zapewne przyjdzie taki moment, że pewnego dnia powie: „Mamo, daj mi telefon”. Kto ma podobnie, sytuacja jest nieunikniona i musimy ją zaakceptować.

Kiedy kupić dziecku telefon komórkowy?

Co prawda nie jestem ekspertem w dziedzinie smartfonów i ich „wypasionych” funkcji, ale mogę powiedzieć, że telefon to niekoniecznie samo zło. Szczególnie w przypadku starszych dzieci. Są przecież gry, które pobudzają wyobraźnię, wzbogacają słownictwo i wiedzę o otaczającym świecie. Kiedy więc kupić dziecku telefon? Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi, no ale…

Ola idzie do szkoły

Dla dzieci w wieku szkolnym telefon staje się już niemalże chlebem powszednim, pewnego rodzaju atrybutem. Wiadomo, moda, rówieśnicy itp. Rodzice ustalają, że oto przyszedł właściwy moment aby podarować dziecku pierwszy smartfon: „Słuchaj Adam, Ola idzie do pierwszej klasy. Musi mieć telefon, bo przecież chcemy wiedzieć czy po szkole bezpiecznie wróciła do domu. Musimy wiedzieć co się z nią dzieje, a poza tym inne dzieci mają, więc ona nie może być gorsza, chyba rozumiesz”. No oczywiście, bo telefon komórkowy został stworzony po to, aby kontaktować się z innymi, a jego wygląd i funkcje zmieniły się diametralnie w ciągu ostatnich lat. Dlatego równie ważną kwestią jest to, jaki powinien być telefon dla dziecka. Powinien być możliwie jak najprostszy, z małą ilością funkcji i… tani.^[2]2. Dziecko a telefon komórkowy. Jaki ma wpływ na rozwój dziecka?, hulahop.pl (dostęp: 30.11.2020).

Warto w tym miejscu przypomnieć o kontroli rodzicielskiej. Jest bardzo wskazana, z uwagi na różne pomysły naszych pociech ze szczególnym uwzględnieniem wpływu rówieśników. Dzieciaki narażone są na wiele zagrożeń płynących z sieci: pornografia, przemoc, pedofilia, agresja, nękanie czy prześladowanie i wiele, wiele innych, ale też mogą wykorzystać telefon i jego funkcje do nauki, posłuchać muzyki, skorzystać z aplikacji dostosowanych do ich wieku – mieć swoje małe okno na świat.

Warto jednak dodać, że…

Najdroższy i najbardziej mega funkcjonalny smartfon nigdy nie stanie się najlepszym przyjacielem dziecka, nie zastąpi realnej rozmowy w cztery oczy, wspólnej zabawy z rodzicem, czy spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. Technologia i wirtualny świat, jak najbardziej tak, ale realne kontakty z rówieśnikami i dorosłymi – Tak, Tak, po stokroć. Bowiem dla każdego rodzica, jego pociecha jest wyjątkowa i najważniejsza. Jej zdrowie, dobra kondycja fizyczna i psychiczna, to nasze priorytety wychowawcze, a dla nas rodziców, spokój ducha.

Artykuł powstał w ramach projektu „Rodzina jest super!”, który został dofinansowany ze środków Pełnomocnika Rządu ds. Polityki Demograficznej.